ဤ၀က္ဘ္္ဆိုက္တြင္ ပညာဆိုသည္မွာ ပညာေရးကို မရည္ညႊန္းပါ။ ပညာေရးနွင့္ ပညာသည္ ဆက္စပ္မွဳရွိသလို ကြာျခားမွဳလည္း ရွိပါသည္။ နိုင္ငံတခုခု၏ ပညာေရးစနစ္အေပၚ အေျခခံ၍ ပံုမွန္ တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ ထားေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အဓိကအားျဖင့္ သင္ၾကားေလ့လာျခင္းကို ပညာေရးဟု နားလည္ပါသည္။ ေက်ာင္း မ်ားတြင္ တက္ေရာက္ေလ့လာ၍ ပညာရသည္မ်ားရွိသလို၊ မိမိကိုယ္တိုင္ ဘ၀အေတြ႕အၾကံဳ ျဖတ္သန္းမွဳမ်ားမွ ျပန္လည္သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ကာ ရသည့္ ပညာမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ပညာကို နည္းလမ္း တခု မဟုတ္ တခု သံုး၍ ျဖစ္ေစ၊ နည္းလမ္းနွစ္ခု လံုးသံုး၍ျဖစ္ေစ ရွာေဖြ၍ရနိုင္ပါသည္။
ပညာကို “သိျမင္ျခင္း” တနည္းအားျဖင့္ “အသိဥာဏ္ ပြင့္လင္းျခင္း” ဟူ၍ ဖြင့္ဆိုလွ်င္ မွားအံ့ မထင္ပါ။ ဤ ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ပညာ ဆိုသည္အား ျမန္မာဘာသာျဖင့္ “ဥာဏ္ပညာ” အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ “Wisdom” ကို ရည္ညႊန္းပါသည္။ ေက်ာင္း ပညာေရးသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အသက္အရြယ္ အကန္႕အသတ္ရွိပါသည္။ "ပညာေရးကို ဆံုးတဲ့အထိ လုပ္သြားျခင္တယ္” ဟုေျပာလွ်င္ သာမန္အားျဖင့္ တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႕တခု ရျပီးသည္ အထိအပိုင္းအျခားကို ရည္ညႊန္း ေလ့ရွိၾကသည္။ အျမင့္ဆံုးအားျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ ပညာရပ္တခုခုနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ (Ph.D နွင့္ အလားတူ) ပါရဂူဘြဲ႕ တခုခု ရျပီးသည္ အထိကို ရည္ညႊန္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥာဏ္ပညာကိုမူ အသက္ အရြယ္ အကန္႕အသတ္မရွိ ေသဆံုးသည့္ အခ်ိန္အထိ ရွာေဖြနိုင္ပါသည္။
ပညာသည္ စြမ္းအားမ်ားအနက္ တရပ္ျဖစ္၏။ ပညာ၏စြမ္းအားျဖင့္ လူအမ်ား အသိအျမင္ ပြင့္လင္းလာလွ်င္ ဖိနွိပ္မႈကို တြန္းလွန္မႈျဖင့္၊ မတရားမႈကို တရားမႈျဖင့္၊ မမွန္တရားကို အမွန္တရားျဖင့္ တုန္႕ျပန္နိုင္စြမ္းရွိလာ၏။ သို႕ျဖစ္၍ ပညာ၏ စြမ္းအားကို ေခတ္အဆက္ဆက္၌ အာဏာရွင္မ်ားက စိုးရြံ႕ထိတ္လန္႕ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာ နိုင္ငံ၌ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို တည္ေဆာက္လွ်က္ နွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္ေက်ာ္ သက္ဆိုးရွည္ေအာင္ လႊမ္းမိုးအုပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့ရာတြင္ လူထု၏ အင္အားခ်ိနဲ႕ သြားေစရန္ ပညာ၏ အခန္းက႑ကို စနစ္တက် ရိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ဘြဲ႕ရပါလွ်က္ ပညာတတ္ ျဖစ္မလာသူမ်ား၏ အေရအတြက္မွာ ေျမာက္မ်ားလွစြာ၏။ ဘြဲ႕မရေသာ္လည္း ပညာရွင္ ျဖစ္ေနသူမ်ား အေနျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ခယ၀ပ္တြားျခင္းမရွိလွ်င္၊ အလုပ္အေၾကြးမျပဳလွ်င္ ေနရာေပးျခင္း မခံရ။ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရ။ အေတာ္မ်ားမ်ား သည္ပင္လွ်င္ ဖိနွိပ္ခံခဲ့ၾကရ၏။
သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္မ်ား၌ ကြ်မ္းက်င္သူ ပညာရွင္မ်ားအျဖစ္ တကၠသိုလ္အသီးသီးက အသိအမွတ္ျပဳခံရ ေသာ ပညာရွင္မ်ား၊ မည္သည့္ တကၠသိုလ္ကမွ် အသိအမွတ္မျပဳေသာ္လည္း မိမိဘာသာ ၾကိဳးပမ္းေလ့လာ သင္ယူအားထုတ္ၿပီး အသိဥာဏ္ ရင့္က်က္ေစျခင္းျဖင့္ ပညာရွင္ျဖစ္လာၾကသူမ်ား တို႕အနက္ ဧရာမအမ်ားစု ၾကီးသည္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္အာဏာသိမ္းျပီးခ်ိန္မွ စ၍ ယေန႕အခ်ိန္အထိ ထိုက္တန္စြာ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရ။ ေနရာေပးျခင္း မခံခဲ့ရ။ ဂုဏ္ျပဳျခင္း မခံခဲ့ၾကရ။ ဘ၀တြင္ ၿငိွဳးငယ္ခ်ိဳ႕တဲ့စြာ ရပ္တည္ ရွင္သန္ၾကရသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ကာလကို ျပန္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ အာဏာနွင့္ ေငြေၾကးသည္ အခရာ ျဖစ္ခဲ့၏။ ပညာသည္ ေနာက္တန္းတြင္ က်န္ရစ္ခဲ့ေလျပီ။ ပညာေနာက္ကို လိုက္သူ အမ်ားစုၾကီးသည္ ဘ၀ရပ္တည္ ဘို႕ပင္ မနည္းရုန္းကန္ၾကရ၏။ အာဏာနွင့္ ေငြေၾကးေနာက္ကို လိုက္သူတို႕သည္ ဘ၀တြင္ လက္မေထာင္နိုင္ ခဲ့ၾက၏။
မိမိသည္ ျမန္မာနိုင္ငံေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးအေနျဖင့္ အျခားေရာင္းရင္း ေရွ႕ေန ၾကီးမ်ားနွင့္အတူ အဖြဲ႕အစည္းကို ဦးေဆာင္ကာ ၁၉၉၆ ခုနွစ္မွ စတင္ျပီး အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား နွင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ား၌ လူ႕အခြင့္အေရးနွင့္ ဥပေဒေရးရာ သင္တန္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ဖြင့္လွစ္ပို႕ခ်ခဲ့၏။ စာရင္းအရ နွစ္ေပါင္း ၁၅ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီမွ ပို႕ခ်ခဲ့ေသာ သင္တန္းမ်ားအား လူကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့သူေပါင္း ငါးေထာင္ေက်ာ္ရွိခဲ့၏။ သင္တန္းဆင္းျပီး သူမ်ားက နည္းျပမ်ားျဖစ္လာၾကျပီး ဆင့္ပြားသင္တန္းမ်ား ဆက္လက္ပို႕ခ် နိုင္သျဖင့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရခဲ့သူ လူထုဦးေရ မွာ ေသာင္းတခ်ိဳ႕မွ် ရွိပါျပီ။
သင္တန္းတက္ခဲ့ၾကသူ လူၾကီးလူငယ္ ေပါင္းမ်ားစြာတြင္ အထူးသျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရသည္မွာ ပညာကိုလိုခ်င္ ေဇာေၾကာင့္ ရႊင္လန္းတက္ၾကြသည့္ ၄င္းတို႕၏ မ်က္နွာမ်ားျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို ဘယ္အခါမွ်မေမ့နိုင္။ ယင္းမ်က္နွာမ်ားကိုအႀကိမ္ ေပါင္းမ်ားစြာ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရသည့္အခါ၊ ၄င္းတို႕၏ေမးခြန္းမ်ားကို နားေထာင္ရေသာ အခါ မိမိေလ့လာ ထားသမွ်ကေလးမွာ မျပည့္စံုေသးဟု ခံယူမိလာသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ပညာကို ဆက္လက္ ေလ့လာလိုစိတ္ ထက္သန္ခဲ့သည္။ မိမိမွာ ရွိသမွ် ပညာကေလးကိုလည္း ျပန္လည္မွ်ေ၀လိုစိတ္ ျပင္းျပခဲ့သည္။ ပညာကို ေလ့လာစုေဆာင္းျပန္႕ပြားသည့္ အလုပ္ကို ရသည့္ေနရာ၊ ေရာက္သည့္ အရပ္မွေန၍ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ရင္း လူထုအတြက္ အုတ္တခ်ပ္ သဲတပြင့္ အက်ိဳးျပဳလိုသည့္ ဆႏၵ ျပင္းပ်လာသည္။
ခ်ဳပ္၍ ဆိုရလွ်င္ ပညာေပါင္းကူးလိုသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဤ၀က္ဘ္ဆိုက္ကို ထုတ္လုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပညာကို ေလ့လာျပန္ ့ပြားခြင့္ရသည့္ အလုပ္မ်ိဳးကို မိမိ အဘယ္ေၾကာင့္ လုပ္ခြင့္ရခဲ့ပါသနည္း။ ပညာေရစီး ေၾကာင္းတြင္ စီးေမ်ာ ခြင့္ရခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း၌ ေတာ္သည့္ တတ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ပညာရွင္အဆင့္ရွိသူမ်ား၊ ပညာ၏တန္ဘိုးကို ျမတ္နိုးလွသူမ်ား ေျမာက္မ်ားလွစြာ ရွိပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ထိုပညာရွင္မ်ားအနက္ အမ်ားစုၾကီးမွာ ေဖၚထုတ္ခြင့္ မရသည့္အျပင္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ဆိုး၏ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ပညာေရစီးေၾကာင္းတြင္ စီးေမ်ာခြင့္ကို ကန္႕သတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္ဟု ေျပာနိုင္ပါသည္။
မိမိသည္ ၁၉၆၈ ခုနွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို ့ေရာက္ရွိျပီး တကၠသိုလ္ပညာစတင္သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၇၇ ခုနွစ္မွ စတင္ကာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ဆရာျဖစ္သူ ဗဟိုတရားရံုးေရွ႕ေနၾကီး ဦးခြန္၀င္းလွိဳင္နွင့္ အတူတဲြကာ ေရွ႕ေနတစ္ဦးအျဖစ္ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု ျဖစ္ပြားသည့္ အခ်ိန္၌ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕တြင္ ဗဟိုတရားရံုးေရွ႕ေနတဦးအေနျဖင့္ ဆက္လက္ရပ္တည္ အသက္ေမြးခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္အထိ မိမိကုိယ္တိုင္သည္လည္း လြတ္လပ္ေသာ ပညာေရစီးေၾကာင္းတြင္ စီးေမ်ာခြင့္မရခဲ့ပါ။
ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုၾကီး ျပီးသည့္ေနာက္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ေဘးအႏ ၱရယ္ကို ေရွာင္ရွား၊ လြတ္လပ္မွဳ ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ဆက္လက္လွဳပ္ရွားရင္း တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား၏ ေတာေတာင္လြင္ျပင္ အရပ္ရပ္ လူထုမ်ားနွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကားတြင္ နွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာ လြြတ္လပ္စြာက်င္လည္ခဲ့၊ ၄င္းတို႕ထံမွ ေလ့လာမွတ္သားခြင့္ ရခဲ့သည္။ နိုင္ငံေပါင္း အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အစည္းအေ၀းေပါင္းမ်ားစြာကို တက္ရင္း လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ား၊ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပညာရွင္ၾကီးမ်ားထံမွ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့သည္။ နိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္ အခ်ိဳ႕တြင္ သင္ယူသူ၊ ေဟာေျပာသူ၊ Visiting scholar စသည့္ အေနမ်ိဳးျဖင့္ သုေတသန ျပဳခြင့္၊ ျဖန္႔ျဖဴးခြင့္ရခဲ့သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ပညာေရစီးေၾကာင္းတြင္ တစံုတရာ စီးေမ်ာခြင့္ရခဲ့သည္။ အေျပာက်ယ္လွေသာ ပညာသမုဒၵရာတြင္ ေရတေပါက္မွ် ေသာက္မိၿပီဟု ခံစားမိသည္။
မိမိနွစ္ေပါင္း နွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာ ပညာေရစီးေၾကာင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာစီးေမ်ာခြင့္ရခဲ့သည့္ အခြင့္အေရးမ်ိဳးကို အထူးသျဖင့္ ေနာင္အနာဂါတ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုၾကီးကို ဦးေဆာင္သြားမည့္ လူငယ္မ်ား၊ လက္ရွိအခ်ိန္၌ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို သံမဏိစိတ္ဓါတ္ျဖင့္ ဆန္႕က်င္တိုက္ပြဲ၀င္ေနေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား၊ ပညာ ငတ္မြတ္ေနၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု အေျခခံလူထုမ်ား အတြက္ စြမ္းနိုင္သမွ်ေလးျဖင့္ အစပ်ိဳးေပး ျခင္သည္။ ပညာခြန္အားမ်ား တိုးမ်ားလာေစေရးအတြက္ တစံုတရာပံ့ပိုးေပးျခင္သည္။ ရွိျပီးေသာ ရဲစြမ္းသတၱိကို ပညာခြန္အားမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္ကာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အျမစ္မွေန၍ ျဖိဳလွဲနိုင္ရံုသာမက ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံသားအားလံုး လြတ္လပ္၊ ျငိမ္းခ်မ္း၊ တိုးတက္သည့္ ဘ၀မ်ားကို တည္ေဆာက္ခြင့္ရစခ်င္သည္။ ဤေစတနာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ပညာ့ဗိမာန္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ကို ထုတ္လုပ္ပါသည္။ ပညာ့ဗိမာန္ ၀က္ဘ္ဆိုက္အား ပညာေပါက္တူး တခုအေနမ်ိဳးျဖင့္ အသံုးျပဳကာ ပညာသမုဒၵရာမွ ပညာေရစီးေၾကာင္းငယ္ တခ်ိဳ႕အား ပညာလိုလားေသာ အေျခခံလူထုမ်ားအတြက္ ေဖၚထုတ္သြယ္တန္း ေပးသြားရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။
ဤပညာ့ဗိမာန္၀က္ဘ္ဆိုက္ ေအာင္ျမင္စြာ လည္ပတ္နိုင္ေရးအတြက္ အေျပာက်ယ္လွေသာ ပညာသမုဒၵရာမွ ေရတ၀ ေသာက္မိျပီးထားေသာ ပညာရွင္မ်ား အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မိမိနွင့္ အလားတူ ပညာေရစီးေၾကာင္း တြင္ တစံုတရာ စီးေမ်ာခြင့္ရခဲ့သူ မိတ္ေဆြမ်ား ရဲေဘာ္မ်ားအေနျဖင့္လည္းေကာင္း ပညာရပ္အရ ၀ိုင္း၀န္းပံ့ပိုး ကူညီၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။
အဓိကအားျဖင့္ အေၾကာင္းရပ္ ၂၀ မ်ိဳးကို ခြဲျခားစုေဆာင္းတင္ျပသည့္အေျခခံျဖင့္ ပညာ့ဗိမာန္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ အား ထုတ္လုပ္ပါမည္။ တေျဖးေျဖးနွင့္ အခ်ိန္ယူကာ သက္ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းရပ္တခုခ်င္းစီ၌ ေခါင္းစဥ္ငယ္မ်ား ထပ္မံခြဲျခားကာ တိုးခ်ဲ႕သြားရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ ဤ၀က္ဘ္ဆိုက္၏ အေၾကာင္းရပ္ တခုျခင္းစီ ေအာက္၌ မိမိကိုယ္တိုင္ ေရးသား ျပဳစု ထားသည္မ်ား (သို႕မဟုတ္) ဦးေဆာင္ ျပဳစုထားသည္မ်ား (သို႕မဟုတ္) စုေဆာင္း ထားသည္မ်ားကို စတင္ တင္ျပျပီး ေျခလွမ္းငယ္ တလွမ္းကို လွမ္းလိုက္ပါမည္။ ထိုမွေန၍ တေျဖးေျဖး အျခားပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေရးသားျပဳစုထားျပီး အမ်ားျပည္သူ ေလ့လာပါက အက်ိဳးရွိနုိင္မည္ဟု မိမိအေနျဖင့္ မွတ္ယူေသာ ေရးသားခ်က္၊ တင္ျပခ်က္မ်ားကို စုေဆာင္း တင္ဆက္သြား ပါမည္။
ပုဂၢဳိလ္စြဲ၊ ဆႏၵစြဲ၊ လူမ်ိဳးစြဲ၊ ဘာသာစြဲ၊ အေျခခံမွ တိုက္ခိုက္ ေရးသားထားသည္မ်ား မဟုတ္ဘဲ အခ်က္အလက္ အေပၚ အေျခခံ၍ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ သမာသမတ္က်စြာ ပညာရပ္ဆန္ဆန္ ေရးသားတင္ျပခ်က္မ်ား အားလံုးကို လက္လွမ္းမွီသမွ် စုေဆာင္းကာ ထည့္သြင္းေဖၚျပသြားပါမည္။ ပညာလိုလားသူ၊ ပ်ံ႕ပြားလိုသူ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အကူအညီကို ရယူလွ်က္ ပညာရပ္မ်ားကို တတ္နိုင္သမွ် အဆက္မျပတ္ ေလ့လာစုေဆာင္းကာ ရွင္သန္ေနသည့္ အေနအထားမ်ိဳးျဖင့္ ပညာ့ဗိမာန္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ကို လည္ပတ္ေစကာ ျပည္သူလူထုကို အက်ိဳးျပဳသြားရန္ ရည္သန္ပါသည္။
မိတ္ေဆြမ်ားအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းရပ္တခုျခင္းစီႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ဤ ပညာ့ဗိမာန္ ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ထည့္သြင္းေဖၚျပသင့္သည္ဟု ယူဆေသာ စာမူမ်ားရွိပါက မိမိထံေပးပို႕ၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။ ဤသို႕ ေပးပို႕ပါက ကေလာင္အမည္၊ အမည္ရင္းနွင့္တကြ စာေရးသူ၏ ကိုယ္တိုင္ေရး အတၱဳပတၱိအက်ဥ္းကိုလည္း ေပးပို႔ေစလိုပါသည္။ ပစ္စာ သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ တာ၀န္ခံမွဳရွိစြာ ေဖၚျပသည့္ စာမ်ိဳးကိုသာ ထည့္သြင္းလို ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤ ပညာ့ဗိမာန္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ ပိုမိုၾကီးမားက်ယ္ျပန္႕လာေစရန္ ၀ိုင္း၀န္း ပညာဒါနလုပ္လိုေသာ သို႕မဟုတ္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္လိုေသာ ေတာ္လွန္ေရးရဲေဘာ္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ား၏ အႀကံဥာဏ္နွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳ မွန္သမွ်ကို လက္ကမ္းႀကိဳဆိုပါသည္။
ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
